Վանաձորցի գրականագետ Մելս Սանթոյանի մասին պատմում են ներկա եւ նախկին ուսանողները

Գուրգեն Խաչատրյան, ՎՊՄԻ-ի ռեկտոր- Մելս Սանթոյանը բազմաշնորհ անձնավորություն է, բազմաթիվ նախասիրությունների տեր: Նա կարող էր  այգեգործության, որսորդության, մարդկայինի, սնկորսության և բազամիթվ այլ դասեր տալ: Մելս Գեորգիչը պերճախոս ու շատ խորը հուզաշխարհով մարդ է:
Մատթեոս Ավետարանիչն ասում է, որ ոչ ոք չի կարող 2 տերերի ծառա լինել: Մելս Գեորգիչն էլ բացառություն չէ: Նա իր ողջ գիտակցական կյանքում ծառայել է մի տիրոջª գրականագիտությանը:
Իր  իսկ խոսքերով՝ 38թ.-ին Կիրովականում ծնվելը դեռ իր մանկության սկիզբը չի եղել, իր մանկութայն սկզբը այն ժամանակ էր, երբ հասկացավ, որ ինքը հայր չունի, իսկ մյուսներըª ունեն: Եվ այդ փոքրիկ վտակը, խեղճ, մինուճար առուն քարեքար ընկնելով, վերելքներով, գահավիժումներով այսօր մեր առջև նստած է իբրև մի հորդառատ գետ՝ իր վտակներով՝ 3 որդիներով:
  Նա Կիրովականի առաջին բնակիչներից է և մեր քաղաքի կենսագրության փառավոր էջերից մեկը: Նա մեր ինստիտուտի առաջին բնակիչներից մեկն էլ է:  Ինստիտուտում ձևավորվում է երկարակյացների մի բանակ, ինչի համար ես ուրախ եմ:  Ինստիտուտն առանց երկարակյացների դա նույնն է, ինչ անտառն առանց կաղնիների…

Վալերի Փիլոյան, գրականության ամբիոնի դոցենտ, բ. գ. թ- Գուրգեն Խաչատրյան, Արտակ Սարուխանյան, Հրաչյա Սարուխան, Գայանե Մալումյան, Ալբերտ Պողոսյան, Վալերի Փիլոյան … Բոլորս Մելս Սանթոյանի ուսանողն ենք եղել: Նա ավելի հաճախ իր մտքի արգասիքը փոխացել է ուսանողներին, քան թեª գրել: Եթե  գրեր այն ամենը, ինչ ասել է, երևի տասնյակ հատորներ կլինեին: Այնուամենայնիվ, մարդն ստեղծել է պատկառելի գրական ժառանգություն: Ես շնորհակալ եմ այն բանի համար, որ նա իր դասախոսությունների ընթացքում ինձ ստիպել է մտածել, այն բանի համար, որ այսօր այստեղ աշխատում եմ, որովհետև մի օր մի քիչ կոպիտ ինձ ասաց. <<Դու հիմա ո±ւմ ծառան ես, հեռուսատեսությա±ն, թե± գրականության: Սեպտեմբերի 1-ից  գալու ես սփյուռքահայ գրականություն պարապես>>:
 Արաբական ասացվածքն ասում է. <<Եթե ճանապարհ ես ընկել ու մոլորվել ես, վերադարձիր ուսուցչիդ մոտ¦: Շատ հաճախ չեմ մոլորվում, բայց շատ հաճախ, ամեն աստծո օր գնում եմ ուսուցչիս մոտ:  Ես շնորհակալ եմ, որ ինքը ծնվել է, և չեմ բարեբանում, որովհետև աստված արդեն բարեբանել է: Ես ընդամենն ասում եմ՝ ամեն:

  Ալբերտ Պողոսյան, բանասիրական ֆակուլտետի դեկան- 1979թ.-ին ընդունվեցի Կիրովականի մանկավարժական ինստիտուտ: Այդ ժամանակվանից էլ ճանաչում եմ Մելս Սանթոյանին: Հետո իմացա, որ նա այդ ժամանակ արդեն կարող էր շատ ավելի մեծ հաջողությունների հասած լինել, սակայն ծնողասեր զավակը թողել էր մայրաքաղաքի լավագույն առաջարկությունները եւ վերադարձել Կիրովական, որովհետեւ մայրն այստեղ էր եւ մենակ: Սակայն ժամանակը ցույց տվեց, որ եթե աստված մարդուն տվել է այդ շնորհը, նա անպայման հաջողության կհասնի: Այսօր Մելս Սանթոյանը ճանաչված, հարգված, սիրված գրականագետ ու մարդ է ոչ միայն մեր քաղաքում, այլ նաեւ ամբողջ հանրապետությունում:  Շնորհակալություն Ձեր դասեր-խորհուրդների համար, այն ամենի համար, ինչ արել եք:


Հրաչյա Սարուխան, բանաստեղծ- Ես գիտական խոսք չեմ ասի, չեմ վերլուծի նրա աշխատանքային գործունեությունը: Պրոֆեսոր Մելս Սանթոյանին ճանաչում եմ 60-ական թվականներից, երբ այստեղ դեռեւս չէր հիմնադրվել մանկավարժական ինստիտուտը: Բացի այն, որ նա եւ° իմ, եւ° ինձնից հետո եկող բոլոր բանաստեղծների կնքահայրն է եղել, նաև գիտական սերունդ է դաստիարակել: Դժվար է պատկերացնել Վանաձորը առանց Մելս Սանթոյանի…

 Արտակ Սարուխանյան, գրականության ամբիոնի դոցենտ, բ. գ. թ.-  Արևմտահայ գրականության մեջ վաստակավորի բնութագրով մեկ համապարփակ բառ գոյություն ունիª գրագետ: 60-ական թվականներին նա մեկեն տիրական դիրք գրավեց մեր գրականագիտական կյանքում: Բազում քանքարավորների մեջ սեփական փայլը պահպանելու համար բացառիկ ինտելեկտուալ պատրաստվածությունից ու մասնագիտական օժտվածությունից զատ ինչ-որ ուրիշ բան էր պետք: Հենց այդ ուրիշ բանն էլ նրան դարձրեց Մելս Սանթոյանª անշփոթելի ոճ, գրականագետի զգաստ միտք, կշռադատ հայացք, վարակող ոգեւորություն:

Տաթևիկ Սարգսյան, 2012թ.-ի բանասիրական ֆակուլտետի լավագույն ուսանող- Մելս Սանթոյանը այն դասախոսներից էր, որ սիրում էր կիսվել իր գիտելիքներով՝ ձգտելով ուսանողին տալ առավելագույնը: Նրա դասախոսությունները վեր էին ածվում հուշ-պատմությունների, քանզի միշտ գտնում էր մի հետաքրքիր դեպք, դիպված՝ կապված այս կամ այն գրողի նախասիրությունների, հանդիպումների, ստեղծագործական աշխատանքի հետ: Իր սիրելի կերպարներին նա փնտրում էր կյանքում և գտնում իր ուսանողների մեջ, որոնք նրան մերթ Դիլանի Սոնային էին հիշեցնում, մերթ Չարենցի Կապույտ աղջկան…
Մելս Սանթոյանը Հայաստանի գրողների և թատերական գործիչների միությունների անդամ է, Լոռվա ասպետ, Նանսենի անվան մեդալակիր:

 Գրականագետ Մելս Սանթոյանը դարձավ 75 տարեկան

 <<Էդ թվերը թարս լինեին, էլի,- կատակում է հոբելյարը,-  57 լինեի` ավելի շատ գրքեր կգրեի>>: Ինչպես ինքն է նշում, գրականության ու հատկպես Չարենցի նկատմամբ սերը աշակերտական տարիներից է. <<Չարենցի արգելված բանաստեղծություները դեռ այդ տարիքից մի քիչ գիտեի: Մի ուսուցիչ ունեինք, որը մտերիմ էր եղել Չարենցի հետ: Նա մեզ բացատրում էր, որ  <<Ես իմ անուշ Հայաստանին>> թարգմանելու ժամանակ Չարենցն ասել է, որ թարգմանվի <<Ես իմ անուշ Հայաստանի արևահամ բառն եմ սիրել, ոչ թեª բարը>>: Այդտեղից էլ սկսվեց իմ պաշտամունքը Չարենցի նկատմամբ: Եվ թեկնածուական  ատենախոսությունս  էլ <<Չարենցի գեղագիտական հայացքները>> թեմայով էր: Հետագայում դա գիրք դարձավ… >>:

Չարենցի մասին խոսելիս գրականագետը հուզվում է ու փորձում արդարանալ. <<Որոշ հիվանդություններից հետո շատ եմ հուզական դարձել, առանց էն էլ հուզական էի: Ինձ Շիրազը հաճախ ասում էր` աչքերդ անընդհատ լցնում ես>>:

Կյանքի ամենամեծ ձեռքբերումը 3 որդիներից ու 4 թոռներից հետո համարում է իր գրքերը. <<Հատկապես <<Գրականագիատական բառարանը>> շատ մեծ ձեռքբերում եմ համարում: Շուտով լույս կտեսնի Գուսան Զաքարյանին նվիրված գիրքս` նրա ստեղծագործությունների նոտագրված տարբերակով…>>:

Սիրելի բուհի ու իր կողքին աշխատող արդեն նախկին ուսանողների  մասին խոսելիս հպարտությամբ է լցվում. <<Ես աշխարհի ամենահարուստ մարդկանցից մեկն եմ: Սա իմ երկրորդ տունն է, իմ հրաշք ինստիտուտը… >>:

  Ափսոսում է, որ կյանքում շատ ժամանակ է կորցրել, բայց և գիտիª հանուն ինչի: <<Մինուճար եմ, քույր-եղբայր չունեմ, հորս չեմ հիշում, զոհվել է Կերչում: Լենինյան թոշակառու եմ եղել. լավ էի սովորում: Ինձ ասում էին` տիեզերական լոքերով ես գնում առաջ: Ասպիրանտուրայի առաջին կուրսում էի, երբ մայրս հիվանդացավ: Թողեցի ամեն ինչ ու եկա էս Կիրովական կոչվածը: Եկա մորս պահելու: Իմ դասախոսներից մեկը ասում էր. <<Փիլիսոփայի նման նայիր աշխարհին, ինչ ես ապագադ խորտակում: Էդ հիվանդությունը չի բուժվում>>: Բայց ես եկա ու չեմ փոշմանել, որովհետև խիղճս հանգիստ է… >>:

 Երազանքների մասին խոսելիս կատակում է. <<Որտեղ սիրուն կնիկ եմ տեսնում, նորանում են դարդերս: Սերեր ունեցել եմ, իհարկե, բայց ինձ թվում է` քիչ եմ սիրել: Ամենամեծ երազանքս լավ գիրք գրելն է հիմա>>:

Ու նորից հիշում է կիսատ ու գրվելիք գրքերի մասին: <<Գիրքս ուշացավ, <<Գուսան Զաքարյանը>> տպարանում է, լույս տեսնելը էսօր-էգուց է ընկել… Եթե կարողացա <<Պոեզիայի պոետիկան>> էլ դնել սեղանին, դա կլինի իմ կյանքի ամենամեծ գործերից մեկը:  Տեսնեմ`
կհասցնե±մ…>>:

Վանաձորցի դերասանուհի Ռոզա Մխիթարյանն արժանացել է ոսկե մեդալի

ՀՀ ժողովրդական արտիստուհի Ռոզա Մխիթարյանը Հայաստանի թատերական գործիչների  միության կողմից պարգևատրվել է ոսկե մեդալով: Ինչպես դերսանուհին է նշում, թեև մրցանակներ շատ է ստացել, բայց այս մեկին չէր սպասում. <Բոլորովին չէի սպասում, բայց հանկարծ կանչեցին տվեցին>:

Կյանքում ստացած ամենամեծ մրցանակը համարում է հանդիսատեսի սերը: <<Հանդիսատեսի սերն ու համակրանքը բոլոր կոչումներից բարձր է: Իմ առաջին ներկայացումից հետո հանդիսատեսն ինձ սիրով ընդունեց ու այդպես էլ շարունակվեց: Ես էլ հանդիսատեսիս եմ սիրում. իմ կյանքը երկարացնողը  նա է>>,- ասում է Ռ. Մխիթարյանը:
81-ամյա դերասանուհին 150-ից ավելի դերեր է խաղացել. Սուսամբար` <<Նամուս>>, Նուբար` <<Աշխարհն, այո°, շուռ է եկել>, Շուշան` <<Պեպո>>, Սաթենիկ` <<Վաճառքի ենթակա չէ>>, Յուլինկա` <<Եկամտաբեր պաշտոն>>, Սմերալդինա` <<Երկու տիրոջ ծառան>>…

Ամենասիրելի դերը դժվարանում է առանձնացնել: Ասում է. <<Մեղքս գալիս են իմ դերերը: Միշտ ասում եմ` բա էս մի դերն ասեմ, մյուսը չասեմ: Բոլոր դերերս էլ սիրում եմ, որովհետև յուրաքնաչյուր դերիս վրա այնքան ֆիզիկական ու հոգեկան ուժ եմ ծախսել, որ ափսոսում եմ>>:
Դերասանուհին իր հաջողության գաղտնիքը համարում է աշխատասիրությունը. <<Դերասանը պետք է Աստծո կողմից տրված շնորհ ունենա, բայց դա բավական չէ: Պետք է լինել աշխատասեր, պրպտող, պետք է կերպարի, դերի հոգեվիճակը գտնես>>:

Այս տարիքում էլ դերասանուհին շարունակում է խաղալ Վանաձորի Հովհ. Աբելյանի անվան պետական դրամատիկական թատրոնի  բեմում` ուրախություն պատճառելով իր հանդիսատեսին: Բայց դեռ մի նվիրական երզանք ունի ու թաքուն հույսեր, որ կհասցնի իրականացնել. <<Երազում եմ <<Ծառերը կանգնած են մահանում>> պիեսում խաղալ տատիկի դերը: Դա մի հրաշալի դեր է, որ միշտ երազել եմ խաղալ>>
:

<Գործազրկության ծավալը նվազել է վիճակագրական տվյալներով, իրականության մեջ այն ավելի մեծ է>

Լոռու մարզպետի մամլո ասուլիսը

Փետրվարի 27-ին Լոռու մարզպետ Արթուր Նալբանդյանը հրավիրել էր մամլո ասուլիս, որի ընթացքում մարզպետին հարցեր հղեցին մարզի լրագրողները:
-Նախագահական ընտրություններից հետո ինչպիսի տնտեսական քաղաքականություն պետք է վարեք մարզում` հաշվի առնելով ընտրությունների արդյունքները:
-Բնականաբար չենք կարող ընտրությունների արդյունքները հաշվի չառնել տնտեսության զարգացման հետ, որովհետև մենք զգացինք, որ ընտրողների զգալի մասն ինչ-որ տեղ դժգոհ է նաև տնտեսության աճի տեմպերից: Սա մեզ սթափեցնում է. մենք պետք է հետևություն անենք և ավելացնենք մեր կողմից իրականացվող բարեփոխումների տեմպերը: Լոռու մարզը արդյունաբերական մարզ է, բայց պետք է չմոռանանք, որ մարզում ունենք 105 գյուղական համայնք և մեզ համար շատ կարևոր է գյուղատնտեսության զարգացումը: Այն աջակցությունը, որն իրականացվում է պետության կողմից, շարունակական է: Այս տարի ավելացել է տրվող սերմացուների քանակը, ես համոզված եմ, որ գարնանացանի ժամանակ ցանքատարածությունները կավելանան, որը կնպաստի նաև գյուղատնտեսության զարգացմանը: Կատարված աշխատանքներ ունենք նաև տուրիզմի ոլորտում, որի պտուղները կքաղենք առաջիկայում:
-Մեկ-երկու ամիս առաջ ասացիք, որ քիմիական գործարանում կարտադրվի պարարտանյութ: Ինչ նորություն կա այդ առումով:
-Ինչ վերաբերում է քիմպրոմին, կապված վերջին ցավալի դեպքի հետ, երբ աշխատակիցը մահացել էր, աշխատանքի տեմպերը փոքր-ինչ դանդաղել են: Կա հարուցված քրեական գործ, և ինչ-որ տեղ դա էլ է խոչընդոտում աշխատանքների ընթացքին: Բայց մեզ մասնագետները վստահեցնում են, որ այս տարի կարբամիդ կոչված պարարտանյութն անպայման արտադրելու են: Ըստ մասնագետներիª այն ազոտականից շատ ավելի լավն է: Կարբամիդն արտադրելուց հետո այն պետք է անցնի փորձագիտական շրջան, որից հետո վերջապես կիմանանք, թե ինչ որակի կարբամիդ ենք արտադրել, և արդյոք այն գյուղատնտեսության համար պիտանի է:
-Մի քանի օր է անընդհատ ինտերնետային կայքերում կարդում ենք, որ Վանաձորի քաղաքապետը հրաժարական է տվել:
-Մի քանի օր առաջ ես նույնպես ինտերնետային կայք էջերում կարդացի, որ Վանաձորի քաղաքապետը հրաժարականի դիմում է ներկայացրել: Բոլորիդ վստահեցնում եմ, որ նման բան չի եղել: Ուղղակի կապված բնակչության դժգոհության հետª Հանրապետական կուսակցության գործադիր մարմինը առաջիկայում քննարկելու է Վանաձորի քաղաքապետի հարցը: Միգուցե հետաքրքրի, թե ինչո±ւ Վանաձորի քաղաքապետը ներկա չէր մարզխորհրդի նիստին: Ներկա չէր, որովհետև նախապես հայտարարված քաղծառայողի մրցույթ ունեին, որի հանձնաժողովի նախագահն ինքն է:
-Ինչպես եք գնահատում հետընտրական վիճակը Լոռիում:
-Մարզում բնականոն աշխատանքային հունի մեջ ենք, որևէ արտառոց դեպք չունենք և համոզված եմ, որ չի լինի: Վանաձորում և Սպիտակում մեր թեկնածուի պարտության հետ կապված պետք է ասեմ, որ մենք երբեք չենք ձգտել 100 տոկոսանոց արդյունքի: Վանաձորը որպես մարզկենտրոն իրոք լուրջ խնդիրներ ունի. մեծ է արտագաղթը, մեծ է աղքատության տոկոսը: Սոցիալական ծանր վիճակը խոսեց այս պարագայում, և բնակչությունը իր ընտրությունը կատարեց: Բնականաբար իրենց դժգոհությունն ընտրության միջոցով արտահայտեցին: Ես դա բնական եմ համարում, ուղղակի յուրաքանչյուր պարտությունից հետո յուրաքանչյուր պաշտոնյա պետք է սթափվի և հետևություններ անի:
Պետք է անկեղծ լինել և ասել, որ ընտրողը հանրապետության նախագահի թեկնածուին դեմ է քվեարկում ոչ թե նախագահի վատ աշխատանքը տեսնելով, այլ շատ դեպքերում իր անմիջական ղեկավարից դժգոհ լիելու պատճառով:
-Վիճակագրությունը ցույց է տալիս, որ մարզում արտագաղթի ցուցանիշները շարունակում են աճել: Որպես մարզի ղեկավար ինչ եք կարծում, ի±նչ է անհրաժեշտ անել այդ ցուցանիշը նվազեցնելու համար:
-Արտագաղթի հիմնական պատճառը զբաղվածության խնդիրն է: Եվ եթե նույնիսկ այս պահի դրությամբ մարդիկ զբաղված են ինչ-որ աշխատանքով, ուրեմն չի գոհացնում աշխատավարձը: Վիճակագրական տվյալները, իրոք, գոհացնող չեն. մարզում կա և° արտագաղթ, և° արտագնա աշխատանք: Այդ խնդիրը մեզ մոտ նոր չի առաջացել. արտագնա աշխատանք եղել է նաև խորհրդային տարիներին: Հիմա մեզ մտահոգողը ավելի շատ արտագաղթն է: Պետք է կարողանանք ժողովրդի զբաղվածության խնդիրը լուծել և ճիշտ մասնագիտական կրթություն տանք մեր երիտասարդներին, որովհետև մենք շատ հաճախ ճիշտ մասնագիտական կրթություն չենք ստանում և չենք կարողանում բավարարել գործատուի պահանջները. այսօր գործատուն ավելի խստապահանջ է, քան նախկինում:
-Ներկայումս մարզը զբաղվածության խնդիրը լուծելու համար ինչ պոտենցիալ ունի:
-Այժմ մենք աշխատում ենք քիմպրոմի ծավալները մեծացնելու վրա, գյուղատնտեսությունը զարգացնելու վրա: Արդյունաբերության ծավալները մեծանալուն զուգահեռ նոր աշխատատեղեր կստեղծվեն: Լուրջ ուշադրություն ենք դարձնում նաև շինարարությանը: Այս պահի դրությամբ մոտ 600 շինարարի կարիք ունենք: Ցավոք սրտի նրանք ավելի շատ գերդասում են արտագնա աշխատանքի մեկնել, քան §Գլենդել Հիլզում¦ աշխատելª կապված աշխատավարձի ցածր լինելու հետ: Ինձ մասնագետներն ասում են, որ շինարարը կարող է ստանալ 130.000-150.000 դրամ, միգուցե արտերկրում ավելի բարձր են ստանում և նախընտրում են մեկնե±լ:
-Նշվեց, որ գործազրկության ցուցանիշը 1.2 տոկոսով նվազել է: Ինչով է դա պայմանավորված, միթե իրոք այդքանով պակասել է գործազուրկների թիվը: :
-Դրանք ընդամենը վիճակագրական տվյալներն են: Ես կասեի, որ գործազրկության ծավալը նվազելէ վիճակագրական տվյալներով, բայց իրականության մեջ, ես կարծում եմ, այն ավելի մեծ է:

<Լեզուն փոխարինել է պետականություն խորհրդանշող գրեթե ամեն ինչի` դառնալով մեր պաշտպանը, մեր անկախությունը, նաեւ` մեր հայրենիքը>

Փետրվարի 21-ը Մայրենի լեզվի միջազգային օրն է

Մեր զրուցակիցը Վանաձորի պետական մանկավարժական ինստիտուտի լրատվության և տպագրության բաժնի վարիչ, Հայաստանի ժուռնալիստների միության անդամ Լևոն Սարգսյանն է:

-Փետրվարի 21-ը նշվում է որպես Մայրենի լեզվի միջազգային օր: Կարո±ղ ենք այն համարել հայոց լեզվի օր, երբ պետականորեն ընդունված այդպիսի տոն չունենք: 
-Փետրվարի 21-ին նշվող Մայրենի լեզվի օրը դժվար է համարել հայոց լեզվի օր, քանի որ վերաբերում է Հայաստանում ապրող մյուս բոլոր ազգային փոքրամասնությունների լեզուներին նույնպես, բացի այդ` փետրվարի 21-ն իբրև մայրենի լեզվի օր սահմանվել է միջազգային կառույցի (ՄԱԿ) կողմից, հետևաբար, միջազգայնորեն տոնվելու հանգամանքով պայմանավորված` որոշակիորեն բերովի է և արհեստական: Մինչդեռ Հայոց լեզվի օրը որպես պետական տոն հռչակելու նախաձեռնությունը կարող էր ազգային լեզվի հանդեպ պետական հոգածության մի չափազանց կարևոր արտահայտություն լինել, որը հենց համաժողովրդական տոն լինելու իրողությամբ միայն` կչեզոքացներ շատ ու շատ սպառնալիքներ: Այսօր ունենք կարևորագույն տոներ` Հայոց բանակի օր, Հանրապետության տոն, Անկախության օր: Հայոց լեզվի տոնը շատ բնականորեն կամբողջացներ այս շարքը, քանզի ազգային լեզուն է, որ պետականության կերտման ճանապարհին կատարել ու կատարում է իր ուղենշային դերը, դարեր շարունակ հենց լեզուն է, որ փոխարինել է պետականություն խորհրդանշող գրեթե ամեն ինչի` դառնալով մեր պաշտպանը, մեր անկախությունը, նաև` մեր հայրենիքը:

-Հայերս ավելի ուշադիր ենք օտար լեզուների, քան հայոց լեզվի նկատմամբ: Ինչով է դա պայմանավորված:  
-Այո, հայ իրականությունը չափազանց ուշադիր է օտար լեզուների հանդեպ, հատկապես երբ խոսքը վերաբերում է հանրային կյանքում դրանց կարեւորությունն ու անհրաժեշտությունը շեշտելուն: Հետևաբար զարմանալի չէ, որ, ռուսերենից բացի, մեր երկրում մեծ շուքով նշվում են նաև ֆրանսերենին (ֆրանկոֆոնիա), անգլերենին նվիրված օրերը` հաճախ ձգվելով շաբաթներ, վերածվելով յուրօրինակ փառատոների: Եվ այս համատեքստում ուղղակի զարմանալի է հայոց լեզվին նվիրված տոնի բացակայությունը:
-Դպրոցը, հետագայում նաև բուհը պետք է դնեն մայրենի լեզվի ամուր հիմքերը:
-Մայրենի լեզվի ամուր հիմքերը դրվում են նախ ընտանիքում. երեխան մայրենի լեզվի յուրացումն սկսում է հարազատ բարբառից: Ցավոք, այսօր աղարտվում է ոչ միայն մայրենին, այլև բարբառը, ինչն այնուհետև շարունակվում է դպրոցում, որտեղ մեծանում է սերիալային լեզվական §դաստիարակություն¦ ստացած մի սերունդ, ում համար մայրենին ամենից առաջ մայրաքաղաքային խոսվածքն էª աղքատիկ, ժարգոնային, «ա¦-ախոս:
-Համացանցից օգտվողների մեծամասնությունը նախընտրում է գրել օտարատառ հայերեն:
-Համացանցն այսօր լեզվի գործառնության ամենամեծ տարածքն է, և ըստ իսª մայրենի լեզուն արժևորող-հարգող յուրաքանչյուր հայ պարտավոր է համացանցում ներկայանալ բացառապես հայերենով:
-Այսօր երեխաների խոսակցական բառապաշարը համալրվում է հեռուստաեթերից հնչող զանազան բառերով, որոնք նրանք կիրառում են դպրոցում, տանը, ամենուր: Ո±րն է Լեզվի տեսչության դերն այս հարցում:
-Մոտ երկու տարի առաջ օրաթերթերից մեկում քննադատական հոդված տպագրեցի Արամեի կատարմամբ հնչող մի երգի բացառիկ տխմար տեքստի վերաբերյալ, համացանցում անզուսպ արշավ սկսվեց հոդվածագրիս հանդեպ, նույնիսկ օրաթերթն ստիպված եղավ հանդես գալ պաշտպանությամբ: Ցավոք, մեզանում անմիտ, տափակ, կիսագրագետ խոսքը չափազանց պահանջված է, և այդ պահանջմունքը բավարարելուն են կոչված մեր շոու բիզնեսի բազմաթիվ ներկայացուցիչներ: Ինչ վերաբերում է Լեզվի պետական տեսչությանը, համարում եմ, որ վերջինս գուցե և պարտաճանաչորեն իրականացնում է իր գործառույթները և գործում սահմանված լիազորությունների շրջանակում, բայց մեր լեզվին սպառնացող մարտահրավերներին լրջորեն դիմագրավելու ձևակերպված նպատակ այդ շրջանակում, ցավոք, չկա:
-Որքանով է պահպանվում լեզվի մաքրությունը տպագիր մամուլում: Ինչպիսի±ն է Ձեր կարծիքը տեղական տպագիր մամուլի և մասնավորապես <Վանաձորյան խճանկարի> վերաբերյալ:
-Տպագիր մամուլը, որոշ վերապահություններով նաև էլեկտրոնային լրատվամիջոցները, իսկապես այն եզակի տարածքներից են, որտեղ լեզուն որոշակիորեն ապահովագրված է բազմաթիվ խեղաթյուրումներից ու աղավաղումներից, որոնք հատուկ են լեզվի բանավոր գոյակերպին: Անշուշտ, այստեղ նույնպես խնդիրներ կան, բայց դրանք, համոզված եմ, կլուծվեն մեր բազմաթիվ արժանավոր հրապարակագիրների ջանքերով:
<Վանաձորյան խճանկար> շաբաթաթերթը ես ընթերցում եմ ոչ պարբերաբար, բայց դա չի խանգարում տեսնելու և գնահատելու խմբագրակազմի ջանքը շաբաթաթերթի լեզվական մակարդակը բարձրացնելու առումով: Ինձ գոհացնում է նաև խմբագրության քաղաքացիական անկախ դիրքորոշումը (վկաª վերջին համարներից մեկում հարցազրույցը նախագահի թեկնածու Հրանտ Բագրատյանի հետ): 

ՆաՆե մրցանակաբաշխության ժամանակ. հատուկ մրցանակ <Լավագույն հանրային թղթակցություն> անվանակարգում

ՎՊՄԻ ռեկտոր Գուրգեն Խաչատրյանը ձեռքբերումների, կարևորի ու անկարևորի մասին

Հոբելյանական զգացողությունները

Անկեղծ ասած, բավականին հանգիստ վիճակ է. և' ձեռքբերումներ կան, և' բացթողումներ: Այս ընթացքում գրեթե չեն եղել այնպիսի ձեռնարկումներ, որոնք ես, այսպես ասած, ուսիս դրած լինեմ և ուսից իջեցրած: Այլ բան է, թե դրանք որքանով են վերջնական, ավարտուն… Եթե փորձենք 60-ամյակի տեսանկյունով ամփոփել, ես չեմ մտել մի խաղի մեջ, որի հաղթանակի մեջ կասկածում եմ: Ոչ թե նրա համար, որ վախենում եմ պարտությունից, այլ որովհետև իրատես եմ:

Ամենամեծ ձեռքբերումը
Որպես մարդ` ամենամեծ ձեռքբերումս իմ ընտանիքն է, իմ շրջապատը: Իբրև գիտնական` ձեռքբերումներս իմ պատկերացմամբ բավարար են իմ տարիքի մարդու համար: Իբրև բուհի ռեկտոր` պետք է ասեմ, որ ոչ մի բան չեմ խնայել անելու այն, ինչ պարտավոր էի: Մենք անընդհատ բարեփոխումների գործընթացի մեջ ենք, և դրա արդյունքները, հատկապես կրթության որակի հետ կապված, դեռ հետո պետք է քաղենք: Փորձում ենք հնարավորինս ապահովել այդ որակը, որպեսզի մրցունակ բուհ մնանք, և մեր ուսանողները մրցունակ մասնագետներ դիտվեն աշխատաշուկայում:

Ինչն է պակասում այսօրվա երիտասարդին

Ամեն սերունդ ունի իր արդիական պահանջները. շատ, շուտ… Ժամանակին մենք էլ ենք, այսպես ասած, հեղափոխական եղել: Այս սերնդի մեջ մրցակցությունը կա, բայց շատ քիչ տոկոսի մոտ: Որոշ մասնագիտությունների գծով մենք մրցակցության, գիտելիք ձեռք բերելու խնդիր չունենք, բայց այնտեղ, որտեղ շուկան իր պահանջարկը չի ներկայացնում, խնդիրներ կան:

Խորհուրդ երիտասարդներին

Երիտասարդներին չի կարելի խորհուրդ տալ: Երիտասարդներին խորհուրդ տալ նշանակում է կանգնել նրանց ճանապարհին հանիրավի: Ես ուղղակի կուզենայի, որ այսօրվա երիտասարդությունը, հատկապես տղաները, լավ մտածեն իրենց վաղվա մասին, որովհետև մեր հայրենիքը ավելի շատ ձերª երիտասարդներիդ հայրենիքն է: Դուք պետք է այնպես անեք, որ այս երկիրը դառնա ձեր երազանքների իրականացման երկիրը:

<<Թե հնար լիներ աշխարհ գալ նորից…>>

Ակունքներով Դսեղից եմ, ծնվել եմ Ջիլիզայում: Եթե Համո Սահյանի լեզվով խոսենք, §Թե հնար լիներ աշխարհ գալ նորից, կուզեի ծնվել նույն հոր ու մորից¦… Ունեմ 2 տղա, 2 հարս, 2 թոռ: Կինս մասնագիտությամբ հայոց լեզվի և գրականության ուսուցչուհի է:

Ամենակարևորը կյանքում


Ամենակարևորն այն է, որ ամեն օր հանգիստ քնեմª մտածելով, որ այդ օրը չեմ վատնել, իզուր չեմ անցկացրել, վատություն չեմ արել, չեմ վիրավորել, բարձր չեմ խոսել: Հազվադեպ է պատահում նշածներս, բայց նման դեպքերում ես մեղավոր չեմ լինում իմ պատկերացմամբ … Ուղղակի այդպես է ստացվում:

Առաջիկա պլաններից


  Հ. Սահյանը մի լավ բանաստեղծություն ունի, որտեղ այսպիսի տողեր կան. §Եվ դու նորից գնա, որ դիմավորես լուսաբացը քո լեռան գագաթին, լեռան գագաթին օրն ուշ է մթնում¦: Այսինքն անելիքներ կան, և պետք է գնալ անընդհատ դեպի վեր, դեպի դրականը…  

Վանաձորցի Վրեժ Սարգսյանը մարմնով ինքնաթիռ է քաշում

    Վանաձորում 62-ամյա Վրեժ Սարգսյանին շատերն են ճանաչում: Նման ճանաչման նա արժանացել է իր անսովոր ընդունակությունների շնորհիվ. որովայնին ամրացված երկաթե կեռիկներով   և լարով <ֆորդ> մակնիշի (3500կգ) մեքենան ետընթաց քայլերով ձգել է 10 մետր, երկու ձեռքերին ամրացված ծակած կեռիկներով և լարով 10 մետր քաշել է <ՅԱԿ-524> ինքնաթիռը: Հենց այս արարքների արդյունքում էլ Վ. Սարգսյանին վերջերս գրանցել են Հայաստանի արտասովոր շարժողական գործունեության նվաճումների գրանցման <Դյուցազնագիր> գրքում:
    Վ. Սարգսյանը կարողանում է նաև երկաթե կեռիկներով և լարով բարձրացրել  3 դույլ` յուրաքանչյուրը 10 լ տարողությամբ, ձախ ձեռքի ափը ծակած երկաթե կեռիկով էլ` 1 դույլ 10 լ տարողությամբ:
    Անսովոր ունակությունները Վ. Սարգսյանի մոտ նկատվել են դեռ մանկության տարիներին: <11-12 տարեկան էի: Երբ մայրս վերմակ կարելիս էր լինում, վերցնում էի նրա մեծ ասեղն ու փորս կարում: Կատակում էի` թե մամ, ուզում էի վերմակը կարեմ փորս ստացվեց: Մայրս շատ էր բարկանում ու վախենում...>,- հիշում է զրուցակիցս:
    Հինգ տարի կռվել է Ղարաբաղյան  տարբեր ճակատներում, մասնակցել Շահումյանի շրջանի, Երասխանավանի, Շուշիի, Խոջալուի, Լաչինի համար մղվող մարտերին: §Հինգ տարի կռվել եմ, բայց մեդալ չունեմ¦,- ասում է ու դժգոհում պատերազմի մասնակիցների նկատմամբ եղած անուշադրությունից:
     Ունակություններն ի ցույց դնելու առաջին լուրջ միտքն առաջացել է Ղարաբաղյան պատերազմից հետո: < Պատերազմից հետո մտածեցի` մի բան անեմ, որ մարդիկ չեն տեսել: Միտք առաջացավ, որ մեքենա քաշեմ: Ցավի մասին չէի մտածում: Ասում էի.  որ պատերազմի ժամանակ տղաները նույնիսկ ամենածանր վիրավորումների ժամանակ դիմացել են, սրա եղածն ի±նչ է, ես էլ կդիմանամ: Եվ 50 տարեկանում` 2000 թ.-ին առաջին փորձությունս արեցի. ձեռքս ծակեցի, մի դույլ կախեցի, տեսա` դիմանում եմ: Հետո դուjլերի քաշն ավելացրի: Երբ տեսա ստացվում է, որոշեցի մեքենա  քաշեմ: Սա արդեն շատ դժվարությամբ ստացվեց: Երկաթե կեռիկները ծռմռվում էին: Գործիքները փոխեցի, ավելի ամուր և հաստ, չժանգոտվող մետաղից պատրաստեցի...>:
     Հրապարակային առաջին ցուցադրությունը եղել է Վանաձորում 2001թ.-ին` քաղաքի տոնի առիթով: Հիշում է. §Հոկտեմբերի վեցին քաշեցի քաղաքապետ Սամվել Դարբինյանի  մեքենան¦:
     Հարցին` որքանո±վ են անվտանգ այդ հնարքները, Վ. Սարգսյանը պատասխանում է. < Ես իմ մարմնի մկանների միջոցով եմ դա կարողանում կատարել: Վտանգավոր չէ, ուղղակի պետք է իմանաս մարմնիդ կառուցվածքը, որ չվնասես քեզ: Այսքան ժամանակ առողջական որևէ խնդիր չի առաջացել>:
    Հնարքները կատարելու հարցում Վրեժին օգնում է 14-ամյա որդին, իսկ ահա հոր փորձը կրկնելու ցանկությունը մեծ է 11-ամյա դստեր մոտ: Հայրն էլ դեմ չի, որ զավակները շարունակեն իր գործը: <Մի օր աղջիկս եկավ, երկաթե կեռը թևի միջով անցկացրած:  Ասում է. ինչ իմ հայրիկն է անում, ես էլ պետք է անեմ>,- պատմում է կինը:
    Այժմ Վ. Սարգսյանը չի աշխատում, իսկ ունեցած արտասովոր ունակությունները նրան Հայաստանում գումար աշխատելու  հնարավորություն չեն տալիս:    <Դեռևս երկու հնարք ունեմ, որը չեմ ցուցադրել երբևէ: Ուզում եմ դրսում ներկայացնեմ: Կուզեի մեկը հովանավորեր, որ ես գնամ աշխարհին և հատկապես Թուրքիային և Ադրբեջանին ցույց տամ, որ պատերազմ անցած մարդը, հայը, ինչեր կարող է անել>: